De kerstdagen in zuid-Frankrijk
Kerst in de Haute Provence wordt doorgaans uitgebreid gevierd op Kerstavond met een overdadig avondmaal, le gros souper. Op 1e Kerstdag is de kerstlunch belangrijk.
Gek genoeg – voor de Nederlanders – is 2e Kerstdag hier geen feestdag, iedereen werkt dan gewoon weer.
hamsteren
Vanaf oktober wordt er al flink gehamsterd om de feestdagen op passende wijze door te brengen. Bergen chocola, foie gras, patés, terrines, grote hoeveelheden wijn en andere drank worden ingeslagen alsof het einde der tijden is aangebroken. Al dit heerlijks om gezellig samen op te eten.
Vroeger werd er het hele jaar door gehamsterd om een voedselvoorraad voor de winter aan te leggen. Tijdens het Provencaalse kerstdiner kon je laten zien dat je geld genoeg had en geen honger hoefde te lijden. Tegenwoordig is le gros souper meer een curiositeit. Weer eens wat anders als foie gras, lamsbout en een ijstaart toe.
Het Provencaalse kerstdiner, le gros souper
Hoe ziet dit traditionele Provencaalse kerstdiner eruit?
De tafel wordt gedekt met 3 witte tafelkleden. Daarop onder andere 3 kandelaars met witte kaarsen.
Wat wordt er opgediend?
De 7 plats maigres, dit zijn de zogenaamde 7 magere gerechten. Deze gerechten kunnen in de Haute Provence van dorp tot dorp variëren. Doorgaans zijn dit gerechten met kardoen, selderij, bloemkool, spinazie, kabeljauw, omelet, wijngaardslakken. Een knoflooksoep zit er ook vaak bij. Er zit nooit vlees in verwerkt, maar wel vis, schelp- en schaaldieren. Ook gratins, groenteschotels, soepen en anchoïade (ansjovissaus) kunnen meedoen als plat maigre.
Na het eten van de 7 plats maigres is het de bedoeling dat je naar de nachtmis gaat, “la messe de minuit”. Wanneer de nachtmis voorbij is, kun je je te buiten gaan aan “les 13 desserts”, de 13 toetjes. Gelukkig mag je daar tot 27 december over doen.
Waaruit bestaan de 13 toetjes?
Gedroogde vijgen, amandelen, rozijnen en walnoten. Ook dadels. Witte en zwarte nougat. Het is wellicht vreemd maar ook de “pompe à l’huile”, een rond afgeplat brood bereid met olijfolie en oranjebloesemwater hoort bij deze toetjes. Gekonfijte kweepeer of een ander gekonfijt fruit. Oreillettes: lichte, kleine wafelachtige koekjes. Vers fruit zoals mandarijnen, sinaasappels, peren, druiven en zogenaamde wintermeloenen.
Symboliek
Je vraagt je wellicht af, waarom nu 3 tafelkleden, 7 gerechten en 13 toetjes?
Niets wordt aan het toeval overgelaten. Ieder onderdeel van het gros souper heeft zijn eigen symboliek. Zelfs de wijze waarop de tafel wordt gedekt. Getallen zijn ook belangrijk.
Een en ander heeft te maken met het katholicisme. Een uitgebreide verklaring van de symboliek bij kerst in de Haute Provence vind je hier.
